Projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Powrót

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD513","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Przedmiotowy projekt ustawy stanowi uzupełnienie ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2140). \nSkupia się on w dużej mierze na zmianach dotyczących wspierania rodziny oraz poprawie sytuacji małoletnich i osób pełnoletnich posiadających orzeczenia o niepełnosprawności, przebywających w pieczy zastępczej.\nProjekt ustawy wpisuje się w realizowaną przez Rząd politykę szerokiego wspierania rodzin. ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Najistotniejsze zmiany w projekcie ustawy dotyczą asystentury rodzinnej. Asystentura rodzinna jest jednym z najistotniejszych elementów systemu wspierania rodziny. Wprowadzona została do porządku prawnego w 2011 r. Praca asystentów rodziny jest pracą wieloaspektową i wymaga interdyscyplinarnych umiejętności, w tym organizacyjnych, psychologicznych czy mentorskich. Do zadań asystentów należy m.in. udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych, udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych, udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi, wspieranie aktywności społecznej rodzin, motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej, motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych, udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych, czy też realizacja zadań określonych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2020 r. poz. 1329, z późn. zm.).\nEfektem pracy asystenta rodziny jest często m.in. brak konieczności odseparowywania dzieci od rodziców, którzy przy odpowiednim wsparciu asystentów zaczynają w prawidłowy sposób troszczyć się o nie. Ponad 10 lat praktycznego funkcjonowania asystentury rodzinnej pokazało miejsca, które wymagają zmiany. Konieczne jest zdecydowane umocnienie pozycji asystentów rodziny w systemie, jak również poprawienie ich warunków pracy, w tym zniwelowanie różnic w zatrudnieniu asystentów rodziny i pracowników socjalnych. \nW projekcie ustawy zaproponowano m.in.:\n1) zwiększenie dostępności narzędzi wsparcia rodziny – dotychczas ograniczonego do pracy z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz wprowadzenie możliwości objęcia rodziny wsparciem na jej wniosek (bez obligatoryjnego wywiadu środowiskowego sporządzanego przez pracownika socjalnego);\n2) wzmocnienie roli asystenta rodziny – zagwarantowanie asystentowi rodziny korzystania z superwizji, przyznanie asystentom dodatku do wynagrodzenia w wysokości 400 zł, przyjęcie jako zasady zatrudniania asystentów rodziny w oparciu o umowę o pracę, przyznanie dodatkowego urlopu wypoczynkowego czy zwrotu kosztów przejazdów do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych;\n3) dopracowanie przepisów dotyczących planu pracy z rodziną, opracowywanego i realizowanego przez asystenta rodziny;\n4) wyodrębnienie wsparcia asystenta dla kobiet w ciąży – rozszerzenie zadań asystenta rodziny przez wskazanie wprost w ustawie jako jego zadania wsparcia tej szczególnej kategorii osób;\n5) rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy wskazanego w art. 5 ust. 1 ustawy o zgody na pobyt ze względów humanitarnych i zgody na pobyt tolerowany. Rozwiązanie to umożliwi szerszy zakres wsparcia jakie może być tym osobom oferowane;\n6) możliwość tworzenia oddziałów placówek wsparcia dziennego – założeniem jest zwiększenie dostępu dzieci do placówek wsparcia dziennego;\n7) możliwość objęcia osoby, która przebywała w rodzinie zastępczej niezawodowej, zawodowej lub rodzinnym domu dziecka, ukończyła 25. rok życia, legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, opieką rodziny opiekuńczej – proponowane rozwiązanie zakłada realizację postulatu zgłaszanego przez podmioty związane z rodzicielstwem zastępczym mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności osobom legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i niezdolnych do samodzielnej egzystencji;\n8) możliwość łączenia funkcji rodzinnych form pieczy zastępczej z rodzinami opiekuńczymi – rozwiązanie to ma zapewnić niepełnosprawnym pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej właściwą opiekę przez dotychczasową rodzinę (nie będzie dotyczyło rodzin zastępczych zawodowych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego ze względu na specyfikę pełnionych przez nie funkcji);\n9) zapewnienie rodzinom zastępczym i osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka szerszej dostępności do wsparcia przez osoby do pomocy w opiece i wychowaniu w przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności;\n10)\tstopniowe zmniejszanie liczebności regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych – ma na celu zwiększanie gwarantowego poziomu opieki nad dziećmi wymagającymi szczególnego wsparcia ze względu na ich stan zdrowia w sytuacji gdy nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Obecnie w placówkach tego typu może przebywać max. 30 dzieci (za zgodą wojewody do 45);\n11) zwiększenie wysokości wynagrodzeń dla rodzin zastępczych specjalistycznych.\n\nProjekt ustawy będzie wprowadzał niezbędne zmiany w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901) związane z utworzeniem instytucji rodziny opiekuńczej polegające na uzupełnieniu w art. 10 ust. 1 oraz art. 88 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, wyliczenia podmiotów o rodziny opiekuńcze. Proponowane w art. 10 rozwiązanie pozwoli na, analogicznie jak to jest w przypadku rodzin zastępczych, niezaliczanie do dochodu rodziny opiekuńczej świadczeń otrzymywanych na pokrycie kosztów utrzymania osoby niepełnosprawnej umieszczonej w rodzinie opiekuńczej. Natomiast zmiana art. 88 ust. 5 ww. ustawy umożliwi uzyskanie pomocy na usamodzielnianie osobie opuszczającej dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, jeżeli bezpośrednio przed przyjęciem do takiego domu osoba ta będzie przebywała w rodzinie opiekuńczej. \nZałożeniem projektodawcy jest, aby wolne od podatku pozostały świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń uzyskiwane przez rodzinę opiekuńczą, tożsamo jak ma to miejsce w sytuacji rodziny zastępczej z tytułu pełnienia przez nią funkcji, dlatego też projekt ustawy zakłada stosowną zmianę pkt 24 w art. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.).","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiPS","value":"MRiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Barbara Socha Podsekretarz Stanu ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiPS","value":"MRiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}

Numer projektu:

UD513

Rodzaj dokumentu:

Najistotniejsze zmiany w projekcie ustawy dotyczą asystentury rodzinnej. Asystentura rodzinna jest jednym z najistotniejszych elementów systemu wspierania rodziny. Wprowadzona została do porządku prawnego w 2011 r. Praca asystentów rodziny jest pracą wieloaspektową i wymaga interdyscyplinarnych umiejętności, w tym organizacyjnych, psychologicznych czy mentorskich. Do zadań asystentów należy m.in. udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych, udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych, udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi, wspieranie aktywności społecznej rodzin, motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej, motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych, udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych, czy też realizacja zadań określonych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2020 r. poz. 1329, z późn. zm.).
Efektem pracy asystenta rodziny jest często m.in. brak konieczności odseparowywania dzieci od rodziców, którzy przy odpowiednim wsparciu asystentów zaczynają w prawidłowy sposób troszczyć się o nie. Ponad 10 lat praktycznego funkcjonowania asystentury rodzinnej pokazało miejsca, które wymagają zmiany. Konieczne jest zdecydowane umocnienie pozycji asystentów rodziny w systemie, jak również poprawienie ich warunków pracy, w tym zniwelowanie różnic w zatrudnieniu asystentów rodziny i pracowników socjalnych.
W projekcie ustawy zaproponowano m.in.:
1) zwiększenie dostępności narzędzi wsparcia rodziny – dotychczas ograniczonego do pracy z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz wprowadzenie możliwości objęcia rodziny wsparciem na jej wniosek (bez obligatoryjnego wywiadu środowiskowego sporządzanego przez pracownika socjalnego);
2) wzmocnienie roli asystenta rodziny – zagwarantowanie asystentowi rodziny korzystania z superwizji, przyznanie asystentom dodatku do wynagrodzenia w wysokości 400 zł, przyjęcie jako zasady zatrudniania asystentów rodziny w oparciu o umowę o pracę, przyznanie dodatkowego urlopu wypoczynkowego czy zwrotu kosztów przejazdów do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych;
3) dopracowanie przepisów dotyczących planu pracy z rodziną, opracowywanego i realizowanego przez asystenta rodziny;
4) wyodrębnienie wsparcia asystenta dla kobiet w ciąży – rozszerzenie zadań asystenta rodziny przez wskazanie wprost w ustawie jako jego zadania wsparcia tej szczególnej kategorii osób;
5) rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy wskazanego w art. 5 ust. 1 ustawy o zgody na pobyt ze względów humanitarnych i zgody na pobyt tolerowany. Rozwiązanie to umożliwi szerszy zakres wsparcia jakie może być tym osobom oferowane;
6) możliwość tworzenia oddziałów placówek wsparcia dziennego – założeniem jest zwiększenie dostępu dzieci do placówek wsparcia dziennego;
7) możliwość objęcia osoby, która przebywała w rodzinie zastępczej niezawodowej, zawodowej lub rodzinnym domu dziecka, ukończyła 25. rok życia, legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, opieką rodziny opiekuńczej – proponowane rozwiązanie zakłada realizację postulatu zgłaszanego przez podmioty związane z rodzicielstwem zastępczym mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności osobom legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
8) możliwość łączenia funkcji rodzinnych form pieczy zastępczej z rodzinami opiekuńczymi – rozwiązanie to ma zapewnić niepełnosprawnym pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej właściwą opiekę przez dotychczasową rodzinę (nie będzie dotyczyło rodzin zastępczych zawodowych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego ze względu na specyfikę pełnionych przez nie funkcji);
9) zapewnienie rodzinom zastępczym i osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka szerszej dostępności do wsparcia przez osoby do pomocy w opiece i wychowaniu w przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności;
10) stopniowe zmniejszanie liczebności regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych – ma na celu zwiększanie gwarantowego poziomu opieki nad dziećmi wymagającymi szczególnego wsparcia ze względu na ich stan zdrowia w sytuacji gdy nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Obecnie w placówkach tego typu może przebywać max. 30 dzieci (za zgodą wojewody do 45);
11) zwiększenie wysokości wynagrodzeń dla rodzin zastępczych specjalistycznych.

Projekt ustawy będzie wprowadzał niezbędne zmiany w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901) związane z utworzeniem instytucji rodziny opiekuńczej polegające na uzupełnieniu w art. 10 ust. 1 oraz art. 88 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, wyliczenia podmiotów o rodziny opiekuńcze. Proponowane w art. 10 rozwiązanie pozwoli na, analogicznie jak to jest w przypadku rodzin zastępczych, niezaliczanie do dochodu rodziny opiekuńczej świadczeń otrzymywanych na pokrycie kosztów utrzymania osoby niepełnosprawnej umieszczonej w rodzinie opiekuńczej. Natomiast zmiana art. 88 ust. 5 ww. ustawy umożliwi uzyskanie pomocy na usamodzielnianie osobie opuszczającej dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, jeżeli bezpośrednio przed przyjęciem do takiego domu osoba ta będzie przebywała w rodzinie opiekuńczej.
Założeniem projektodawcy jest, aby wolne od podatku pozostały świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń uzyskiwane przez rodzinę opiekuńczą, tożsamo jak ma to miejsce w sytuacji rodziny zastępczej z tytułu pełnienia przez nią funkcji, dlatego też projekt ustawy zakłada stosowną zmianę pkt 24 w art. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.).

Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:

MRiPS

Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:

Barbara Socha Podsekretarz Stanu

Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:

MRiPS

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:

IV kwartał 2023 r.

Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:

Status realizacji:

Projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl (2024)